- عامل این بیماری ویروس پژمردگی لکه‌دار گوجه‌فرنگی (TSWV) است که می‌تواند باعث تلفات قابل توجهی در گوجه‌فرنگی شود. این ویروس دارای طیف میزبان وسیعی است که شامل بسیاری از گونه های علف های هرز می شود.
- هفت گونه حشره بالغ تریپس این ویروس را منتقل می کنند. لارو تریپس ویروس را پس از حداقل ۳۰ دقیقه یا کمتر در تغذیه از گیاهان آلوده دریافت می کند. تریپس ها ویروس را تا به مرحله بلوغ در خود حفظ می کنند ولی تقریباً ۳ تا ۷ روز پس از جذب انتقال ویروس اتفاق نمیافتد. پس از گذر این مدت زمان، به محض تغذیه از بافت های میزبان سالم به مدت ۵ دقیقه یا کمتر، ویروس را انتقال می دهند. تریپس بالغ در تمام طول زندگی خود آلوده باقی می ماند و حتی ارقام مقاوم هم ممکن است علائم آلودگی را داشته باشند.
- علائم این بیماری به طور معمول به این شکل است که، برگ های گیاهان آلوده به TSWV لکه های کوچک و تیره متعدد و همچنین برنزی رنگ ایجاد می کنند. گیاهان آلوده کوتوله مانده و برگ ها به حالت پژمرده آویزان شوند. گیاهانی که قبل از تشکیل میوه آلوده می شوند ممکن است حتی میوه تولید نکنند و گیاهانی که پس از میوه دهی آلوده می شوند میوه های سبز رنگ با نواحی کمی برجسته با حلقه های متحدالمرکز و میوه های رسیده با لکه های حلقه ای کلروتیک با حلقه های متحدالمرکز قرمز و سفید یا زرد خواهند داشت.
- از آنجا که در بیماری های ویروسی گیاهی تا به امروز درمان قطعی وجود نداشته چرا که ویروس با ژنوم گیاه درهم آمیخته می شود تنها راه موثر مدیریتی این نوع بیماری ها مبارزه با ناقلین است. همانطور که ذکر شد تریپس براحتی می تواند این بیماری را از گیاهی به گیاه دیگر انتقال داده و باعث آلودگی اپیدمی در یک منطقه شود؛ بنابراین مبارزه با این حشرات با استفاده از کارت های چسبنده رنگی و بهداشت مزرعه و استفاده از ارقام مقاوم و در نهایت استفاده از سموم شیمیایی می تواند در کاهش خسارت ناشی از این بیماری ویروسی تا میزان قابل توجهی تاثیرگذار باشد.
لکه های کوچک و برنزی رنگ برگ های آلوده و میوه های سبز با نواحی برجسته با حلقه های متحدالمرکز توسط ویروس پژمردگی لکه‌دار گوجه‌فرنگی
Reference
Parrella, G., Gognalons, P., Gebre-Selassie, K., Vovlas, C., & Marchoux, G. (2003). An update of the host range of Tomato spotted wilt virus. Journal of Plant Pathology, ۲۲۷-۲۶۴
