اختلاط کودها از مهم ترین و در عین حال حساس ترین اقدامات در تغذیه گیاهی به شمار می رود. نمی توان هر نوع کودی را بدون در نظر گرفتن اثرات کودها با هم مخلوط کرد چرا که امکان واکنش منفی بین برخی عناصر بسیار بالاست. عدم حلالیت کافی بعضی از کودها و رسوب پس از آن و مبحث ناسازگاری در اختلاط سموم و کودها دو عامل اصلی در این زمینه هستند که همواره باید مورد توجه قرار گیرند. ناسازگاری (Incompatibility) زمانی رخ می دهد که اختلاط دو یا چند سم یا آفت کش موجب عوارض نامطلوب شود. جهت اختلاط سازگار باید توجه داشت کدام ترکیبات قابلیت اختلاط با یکدیگر را دارند و در صورت وجود این قابلیت، مقدار مصرف آنها در بحث اختلاط دچار چه تغییراتی می‌شود.
نکته: توجه داشته باشید که اختلاط کودهای شیمیایی درون زمین هیچ مشکلی ندارد و بحث ما فقط اختلاط در داخل مخزن کود است.
اختلاط سموم و یا کودها عمدتا بخاطر صرفه جویی در وقت و هزینه سمپاشی صورت می گیرد این در حالی است چند آفت و بیماری همزمان در باغ یا مزرعه وجود دارد و کشاورز بدون اطلاع از واکنش منفی اختلاط شیمیایی، اقدام به ترکیب دو یا چند سم و کود می نماید.
هنگام گلدهی و هنگام برداشت محصول دو زمان بسیار حساس گیاه در هر سمپاشی است که رعایت جوانب احتیاط در این برهه زمانی کاملا ضروری است. هر نوع محلولپاشی بی موردی در زمان گلدهی به راحتی می تواند باعث ریزش گل ها و در نتیجه کاهش عملکرد شود و در زمان برداشت هم عوارض جبران ناپذیری برای مصرف کنندگان که شامل آحاد مردم است ایجاد کند.
صحیح ترین راه تعیین قابلیت اختلاط پذیری سموم کشاورزی رجوع به برچسب و یا بروشور روی بسته‌بندی اصلی آنهاست.
همیشه تمام دستورالعمل‌ها و اقدامات احتیاطی برچسب محصول را که روی ظروف آفت‌کش‌ها یا کودها درج شده است را با دقت بخوانید. ساده ترین راه جهت تشخیص اینکه قابلیت اختلاط سم ها و کودها را با هم بررسی کنید و ببینید آیا ترکیباتی که با هم مخلوط می کنید سازگار هستند و یا خیر به این صورت است که مقدار مشخصی از سموم و موادی که می‌خواهید در مخزن سمپاش مخلوط شود را درون یک لیوان شیشه ای بریزید و سپس تا ۱۵ دقیقه در جایی ثابت قرار دهید، در صورت ناسازگاری ترکیبات، اگر مواردی همچون:
- ته نشین شدن سموم در ته شیشه
- حل نشدن مواد و یا وجود توده
- ذرات روغنی شکل معلق و … در محلول
- ایجاد لایه های جدا از هم آب و روغن
- و بعضا تغییر رنگ غیر عادی و ناسازگاری شیمیایی (ناسازگاری شیمیایی اغلب با چشم قابل رویت نیست و بهترین روش برای بررسی این نوع ناسازگای تست ترکیب درست شده در سطح خیلی کوچکی از مزرعه است) مشاهده شد یعنی نمی توان آن کود و یا سموم را با هم ترکیب کرد.
نکات مهم که در اختلاط سم باید به آنها توجه کرد:
- سموم اسیدی با سموم قلیایی مخلوط نشوند.
- سموم حاوی ترکیبات مسی و گوگردی با سایر سموم مخلوط نشوند.
- اکثر کنه کش ها قابلیت اختلاط با قارچ کش ها را ندارند.
- از مخلوط کردن سموم حشره کش با علف کش اجتناب کنید.
از جمله معایب مخلوط کردن کودها در خاک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این موضوع درست است که کودها به رشد سریعتر محصولات کمک می کنند اما در این بین علف های هرز نیز با افزودن کود به خاک تقویت می شوند. در نتیجه، ممکن است کشاورز هزینه های اضافی برای وجین نیز متحمل شود.
- اختلاط کودهای بی کیفیت و نامرغوب، منجر به بر هم خوردن ساختار خاک می شود.
- مصرف زیاد کودها باعث ایجاد سوختگی شده و به ریشه آسیب می رساند و از طرفی حاصلخیزی خاک را کاهش می دهد.
- هنگامی که از کودها برای مدت طولانی استفاده شود، در واقع به مرور زمان فعالیت میکروارگانیسم های درون خاک کاهش یافته و pH خاک مختل می شود.