عارضه ریزبرگی (قرمزو) در سالهای اخیر به وفور در باغات پسته ای که دچار ضعف مدیریت تغذیه ای هستند دیده می شود. در این عارضه برگ و میوه درختان پسته ریز و قرمز و میوه ها پوک می شود. این عارضه ابتدا در یک درخت در باغ یا یک شاخه در یک درخت پدیدار می شود اما بعد از چند سال باعث خشک شدن درخت می شود. علت این عارضه در درختان پسته کمبود عناصر مس و آهن می باشد (سیلسپور و نایینی، ۱۳۹۸). اصلی ترین علامت کمبود مس در گیاه پسته کوچک شدن ابعاد برگ، میوه، شاخه و جوانه گل است. در اصل عمده ترین عامل ریزبرگی در باغهای پسته عنصر مس می باشد (حکم آبادی، ۱۳۹۵). کمبود این عنصر به صورت عمده در آب و خاک های شیرین پیدا می شود و در خاکهای شور کمتر با کمبود مس روبرو هستیم؛ زیرا وجود کلر بالا در خاکهای شور، مس را به صورت شبه کلات درمی آورد که به راحتی توسط گیاهان قابل جذب می باشد. علایم کمبود آهن در پسته به شکل رنگ پریدگی در اثر فقدان کلروفیل کافی در برگها، کاهش تعداد دانه در خوشه و کوچک شدن دانه ها، ایجاد لکه و یا خشکیدگی غیرمنظم در سطح برگ در ماههای تیر و مرداد و زود شکافی پوست سبز پسته که منتهی به آلودگی پسته به آفلاتوکسین می شود می باشد (رضایی و پیرمحمدی، ۱۳۹۶). برای کنترل این عارضه میتوان این عناصر را از طریق خاک و یا محلول پاشی با فرم کلاته این عناصر از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد در اختیار گیاه قرار داد (سیلسپور و نایینی، ۱۳۹۸). بهترین زمان مصرف کود سولفات مس در بهمن و اسفند ماه داخل شیاری در یک طرف سایه انداز درختان می باشد. مقدار مصرف این کود ۵۰-۳۰ کیلوگرم در هکتار می باشد. با توجه به قلیاییت خاکهای مناطق پسته خیز و تثبیت شدید اشکال معدنی این عنصر باید آن را به صورت کلات آهن خاکی به فرم EDDHA و یا به شکل سولفات آهن همراه با مواد آلی در اختیار گیاه قرار داد. چنانچه همراه با مصرف مواد آلی باشد از اواسط پاییز تا اواسط زمستان داخل شیاری در یک طرف درختان و چنانچه بخواهیم از شکل کلاته استفاده نماییم از اواسط بهمن تا اواسط اسفند مصرف شود؛ چون این فرم آهن خیلی زود آبشویی شده و از دسترس ریشه خارج می شود. برای برطرف کردن کمبود این عنصر به ازای هر هکتار ۳-۲ کیلوگرم کلات آهن به صورت خاکی توصیه می شود (رضایی و پیرمحمدی، ۱۳۹۶).
با توجه به توضیحات بالا محصولات تخصصی شرکت فروغ دشت جهت رفع این عارضه پیشنهاد می شود. برای رفع کمبود آهن کلات های آهن مستر یا گلدن فر به فرم EDDHA یا آیرون فیکس به فرم EDDSHA به صورت مصرف خاکی به میزان ۲۰-۱۵ کیلوگرم در هکتار در اسفندماه یا محلول پاشی دفندر آهن یا اکوکویل FMZ با دز ۲ در هزار و برای رفع کمبود مس محلول پاشی دفندر مس با دز ۰.۵ در هزار یا فسفیمکس مس با دز ۱ در هزار، دو مرتبه به فاصله دو هفته پیشنهاد می شود.
منابع:
حکم آبادی، ح. ۱۳۹۵. تشخیص عوامل خسارت زای محیطی و غیرمحیطی وارده به محصول پسته (چاپ اول). انتشارات تحقیقات آموزش کشاورزی، ۲۹۴ صفحه.
رضایی، ح. و پیرمحمدی، م. ۱۳۹۶. راهنمای تغذیه درختانپسته (چاپ دوم). بخش خدمات کشاورزی شرکت امین پدیدار، ۱۸ صفحه.
سیلسپور، م. و نایینی، م. ر. اصول و مبانی پرورش درختان پسته (چاپ اول). انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، ۱۶۱ صفحه.
