- عامل این بیماری نماتد مولد ریشه گرهی (.Meloidogyne spp) است. دامنه میزبانی این نماتدها بسیار وسیع بوده و شدت این بیماری در مناطقی با طول فصل رشد طولانی که دارای زمستان های ملایم و یا بدون زمستان هستند بمراتب بیشتر می باشد.
- نماتدها سبب ایجاد بیماری در خاک های با بافت های مختلف می گردند ولی خسارت به ریشه در خاک های شنی و سبک به مراتب بیشتر می باشد. آلوده شدن بوته های گوجه فرنگی به این نماتدها یکی از مخوف ترین مشکلات گوجه فرنگی و البته تیره گیاهی سولاناسه در جهان است.
- چرخه زندگی نماتدهای مولد ریشه گرهی تقریبا ۲۵ روزه است تا کامل شود (۴ سن لاروی و سپس بالغ شدن)، اما این مدت زمان ممکن است تحت تأثیر دمای خاک، رطوبت، یا حضور گیاهان میزبان قابل تغییر باشد.
- لاروهایی که به مادههای بالغ تبدیل میشوند کیسه های ژلاتینی تخم را تولید میکنند که با چشم غیر مسلح نیز بر روی ریشه های آلوده دیده می شوند. از جمله نگرانیهای چرخه زندگی نماتد ریشه گره، سرعت چرخش سریع نسل آنها و توانایی زمستانگذرانی برای چندین سال است که مدیریت را دشوار میکند.
- از عمده ترین علائم و نشانه های وجود این پارازیت در مزارع وجود گالهای مشخص در ریشهها است. در مزارع با علائم شدیدتر و طغیان جمعیت نماتد، کند رشدی، کوتاه قدی، کلروز (زرد شدن)، و پژمردگی گیاهان بسیار شایع است. در موارد آلودگی متوسط تا شدید، گیاهان بیشتر مستعد خشکی هستند و توانایی آنها در جذب آب و مواد غذایی و فتوسنتز کاهش می یابد. کاهش عملکرد محصول اغلب با آلودگی نماتد ریشه گرهی در گونههای حساستر گوجهفرنگی، به ویژه در سطوح بالای جمعیت نماتد مشاهده میشود. علاوه بر این، آلودگی به نماتد گره ریشه می تواند حساسیت گیاه میزبان را نسبت به سایر عوامل بیماریزا مانند فوزاریوم طوقه و پوسیدگی های ریشه افزایش دهد.
- به مانند اکثر نماتدهای بیمارگر گیاهی و سکونت غالب آنها در داخل خاک مبارزه با آنها عملا کاری مشکل و هزینه بر خواهد بود؛ اما مواردی همچون رعایت بهداشت مزرعه، تناوب زراعی، استفاده از ارقام مقاوم، آفتابدهی خاک با پوشش های پلاستیکی بخصوص در مناطق گرمسیری و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک آفات در مباحث کنترلی و مدیریت این بیمارگر به میزان چشمگیری اثرگذار خواهند بود.
تشکیل گال بر روی ریشه های آلوده به نماتد مولد ریشه گرهی و کوتوله شدن و عقب ماندگی از رشد گیاهان در بستر کشت آلوده به نماتد
Reference
Rivard, C. L., O’Connell, S., Peet, M. M., & Louws, F. J. (2010). Grafting tomato with interspecific rootstock to manage diseases caused by Sclerotium rolfsii and southern root-knot nematode. Plant disease, ۹۴(۸), ۱۰۱۵-۱۰۲۱