اختلالات فیزیولوژیکی مجموعه ای ازآسیب ها هستند که ممکن است به دلایل مختلف به جز آفات و بیماریها در شکل و کیفیت میوه اختلال ایجاد کنند. این اختلالات ممکن است به دلایل محیطی مانند سرما، گرما، یا دلایل تغذیه‌ای مانند کمبود عناصر در میوه‌ها اتفاق بیفتند. در زیر به شناسایی علائم ظاهری اختلالات فیزیولوژیکی می‌پردازیم.
لکه تلخی(Bitter pit)
اختلالی است که از باغ میوه شروع میشود و مربوط به کمبود کلسیم است. در این عارضه سلول‌های آسیب دیده به تدریج می‌میرند، اما میوه ممکن است در هنگام برداشت هیچ علامتی از بیرون نشان ندهد. علائم خارجی اولیه به صورت لکه‌های کمی خیس شده و آبکی شروع شده و بعداً با مرگ بافت زیر لکه ها شروع به خشک شدن کرده و تبدیل به لکه‌های تیره‌تر و فرورفته‌تر می‌کند. در زیر پوست، گوشت میوه آسیب دیده قهوه ای و چوب پنبه ای شده که BP را از سایر اختلالات متمایز می‌کند. این اختلال به راحتی با آسیب حشرات بدبو(سرخرطومی یا سن) یا لکه عدسی اشتباه گرفته میشود. علائم معمولاً بر خلاف آسیب حشرات بدبو در نیمه پایینی میوه است. با این حال، در موارد شدید، لکه ها ممکن است تا نیمه بالایی هم گسترش یابد.
علت عارضه لکه تلخی سیب
علت عارضه به تنش های آبیاری و کمبود کلسیم در خاک باغ برمیگردد. درختان میوه بخصوص سیب برای تولید محصول و داشتن کیفیت بالا به کلسیم و پتاسیم زیادی نیاز دارند. کمبود کلسیم علت بسیاری از اختلالات رایج در میوه سیب است.
سوختگی سطحی سیب(Superficial scald)
سوختگی سطحی سیب یک اختلال بسیار شایع پس از برداشت است. شکل ظاهری و شدت آن به حساسیت واریته بستگی دارد و گرانی اسمیت و رد دلیشز جزو ارقام حساس به این عارضه هستند. پوست میوه آسیب دیده به صورت لکه هایی قهوه ای رنگ دیده میشود، به خصوص در قسمتهای سمت سایه میوه و ممکن است خشن شوند. فقط زیر سطح میوه آسیب دیده است که گوشت آن سفت میشود. هنگامی که میوه از انبار سرد به دمای اتاق منتقل میشود، قهوه ای شدن به سرعت توسعه می‌یابد.
عارضه لکه تلخی سیب به دلیل کمبود کلسیم
عارضه لکه پیری(SENESENT SCALD)
عارضه سوختگی سطحی سیب
جوش‌های کهنه به صورت لکه‌های قهوه‌ای روی پوست ظاهر می‌شوند که ممکن است با حاشیه‌های مشخص، فرورفته و زبر دیده شوند. برخلاف عارضه قبلی (سوختگی سطحی)، لکه پیری معمولاً در سمتی از میوه که در معرض آفتاب قرار دارد و میوه های دیربرداشت شده بیشتر دیده میشود. میوه های گلدن دلیشز و سیب های دیر برداشت شده یا سیب هایی که بیش از حد در انبار ذخیره می‌شوند در معرض سوختگی قرار گیرند. برخلاف سوختگی سطحی، قسمت داخلی میوه ممکن است دارای گوشت قهوه ای و تجزیه داخلی(لهیدگی و قهوه ای شدن) باشد.
قرمز شدن داخلی میوه(Core Flush)
قرمز شدن داخلی میوه نوعی از عارضه های از هم گسیختگی پیری است که در ارقامی مانند گرانی اسمیت، بریبرن و برخی دیگر از ارقام میوه سیب دیده میشود. در این عارضه مناطق داخلی میوه ابتدا به رنگ صورتی و کم کم به قهوه ای تبدیل می‌شوند. این تغییر رنگ ابتدا از داخل میوه شروع شده و کم کم به سمت خارج گسترش می‌یابد. این تغییر رنگ ممکن است به صورت دایره کامل یا موضعی دیده شود. بافت آسیب دیده نرم تر و آبکی تر از بافتهای سالم است. در موارد شدیدتر ممکن است تا زیر پوست میوه هم ادامه یابد و علائم ظاهری نداشته باشد.
عارضه قرمزی داخلی سیب Core flush
عارضه تجزیه شدن داخلی سیب
میوه های بیش از حد بالغ و بزرگ به شدت مستعد عارضه تجزیه داخلی هستند. تجزیه داخلی با قهوه ای شدن و تجزیه گوشت مشخص میشود. علائم داخلی ممکن است به یک طرف میوه محدود شود یا کل میوه را در بر بگیرد. اغلب یک حلقه ۱ سانتیمتری از گوشت سالم اطراف بافت آسیب دیده وجود دارد. سمتی که در معرض آفتاب قرار داشته یا انتهای کاسه گل بیشتر از بقیه بافت میوه تحت تأثیر قرار می‌گیرد. پوست میوه‌های آسیب دیده ممکن است نرمال یا کدر و تیره باشد و در مراحل بعدی اختلال گاهی اوقات ترک می‌خورد.
عارضه تجزیه شدن داخلی سیب Internal Breakdown
قهوه ای شدن بریبرن
سیب رقم Braeburn مستعد ابتلا به یک اختلال داخلی به نام اختلال قهوه ای شدن Braeburn (BBD) است. در هنگام برداشت، این اختلال در ابتدا به شکل نواحی قهوه‌ای روشن تا تیره تیره شبیه عارضه آبگزیدگی دیده میشود ولی بدون الگویی خاص. علائم BBD در انبار توسعه می‌یابد و شامل قهوه ای شدن بافت شبیه حفره های داخلی ناشی از آسیب CO2 میشود. با این حال، تصور میشود عارضه BBD مربوط به برداشت دیرهنگام باشد.
Braeburn Break down in apple
عارضه آبگزیدگی(Water core)
عارضه آبگزیدگی به صورت نواحی آبکی از بافت میوه ظاهر میشود که ابتدا با نواحی آوندی مرتبط است. در موارد شدید، بافت آسیب دیده ممکن است در مناطق وسیعی از گوشت پخش شود. در این موارد، آبگزیدگی از بیرون با ظاهر لکه‌های شفاف پوست روی سیب‌های رنگدانه‌ای روشن‌تر یا به صورت لکه‌های بسیار تیره روی میوه‌های تیره‌تر قابل مشاهده است. در موارد خفیف، آبگزیدگی در اوایل نگهداری در سردخانه ناپدید میشود (قند مجددا جذب بافت سالم اطراف میشود). با این حال، اگر به اندازه کافی شدید باشد، آبگزیدگی ممکن است به تجزیه داخلی (Water core Breakdown) تبدیل شود.
عارضه آبگزیدگی(Water core) در میوه سیب در مراحل ابتدای انبارمانی ممکن است از بین برود
عارضه تجزیه یا از هم گسیختگی عدسی(Lenticel Breakdown)
تجزیه عدسی یک اختلال فیزیولوژیکی است که روی سطح سیب تأثیر می‌گذارد. قبل از بسته بندی، شواهد کمی از وجود مشکل وجود دارد. با این حال، در عرض چند روز بعد از بسته بندی، علائم به صورت حفره های قهوه ای تیره در روی پوست میوه در اطراف عدسک ها ظاهر میشود که باعث کاهش قابلیت فروش میشود. معمولاً در سمتی که کمتر در معرض آفتاب قرار دارد و در امتداد حاشیه دو رنگی پوست میوه رخ می‌دهد. علائم اولیه به صورت فرورفتگی های کوچک ظاهر می‌شوند. با کاهش استحکام، گودال‌ها از نظر اندازه و عمق رشد می‌کنند. گوشت به جز یک حفره احتمالی مستقیماً در زیر چاله ها عمیقاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. تجزیه عدسک به راحتی با لکه عدسی اشتباه گرفته میشود.
عارضه تجزیه یا از هم گسیختگی عدسی(Lenticel Breakdown)
عارضه آسیب ناشی از کربن دی اکسید در سیب
اگر سطح دی اکسید کربن در طول ذخیره سازی در انبار اتمسفر کنترل شده(CA) از حدی بالاتر باشد، علائم آسیب خارجی و داخلی ممکن است رخ دهد. آسیب خارجی شبیه لکه های برف مانند است که ممکن است به هم بپیوندند و یک لکه بسیار بزرگ را تشکیل دهند. علائم داخلی به صورت نواحی تغییر رنگ یافته در نواحی آوندی ظاهر می‌شوند. این بافت ممکن است قهوه‌ای باشد و نواحی رنگی روی سطح میوه ایجاد کند. هنگامی که درب انبار CA باز میشود، یا میوه بریده میشود، ممکن است عطر قابل توجهی از تخمیر به مشام بیاید.
عارضه آسیب ناشی از کربن دی اکسید در سیب Co2 injury
آسیب سرمایی میوه سیب
میوه های ذخیره شده در انبار در دماهای زیر نقطه تحمل میوه ممکن است بسته به رقم، دما و مدت نگهداری در دمای نامطلوب، علائم مختلفی را نشان دهند. علائم ممکن است از قهوه ای شدن پوست تا قهوه ای شدن عمیق گوشت و شفافیت متفاوت باشند. حفره های داخلی به صورت خشک و قهوه ای شدن گوشت نیز ممکن است ایجاد شود. میوه همچنین ممکن است طعم تلخ و بوی تخمیر در هنگام برش داشته باشد.
آسیب سرمایی میوه سیب یک عارضه پس از برداشت در میوه سیب در انبارهایی با دمای پایین
راههای کنترل عارضه های فیزیولوژیکی در میوه سیب چیست؟
تغذیه صحیح درختان
- داشتن تغذیه مناسب از زمان تشکیل میوه با استفاده از کود سیتوگروئر به صورت محلولپاشی در دوره تقسیم سلولی که باعث افزایش تعداد سلول و کاهش عارضه های فیزیولوژیک میوه و بهبود انبار داری میوه میشود.
- در مرحله دوم این دوره از کود اکورمون+اکوکوئل میکرومیکس استفاده کنید.
- استفاده از کودهای کلسیمی مانند دفندر کلسیم بر به صورت محلولپاشی در ابتدای مرحله گردویی شدن و تکرار آن هر ماه باعث افزایش استحکام دیواره سلولی بافت در حال رشد میشود و در نتیجه از انواع عارضه‌های فیزیولوژیک جلوگیری میشود.
- با فاصله از محلولپاشی کلسیم از دفندر پتاسیم استفاده شود و یک نوبت دیگر در مرحله رنگ گیری تکرار شود.
- کودهای دفندر کلسیم و پتاسیم(مراحل گردویی شدن، درشت شدن و رنگ گیری میوه) تکرار شود.
- در مرحله درشت شدن و رنگ گیری میوه از فروتالیو و سوپرفیوتاپ استفاده کنید تا همه عناصر مورد نیاز میوه برای رشد تامین شود.
-
- کود دفندر کلسیم بر
-
- کود سیتوگروئر
شرایط آب و هوایی و مدیریتی باغ
- انتخاب ارقام مناسب برای مناطق مناسب، هرس مناسب برای جلوگیری از سایه و آفتاب شدید.
- اصلاح خاک برای داشتن تهویه کافی و بهترین جذب عناصر غذایی
- آبیاری کافی جلوگیری از تنش آبی در باغ
- عدم استفاده زیاد از کودهای ازته
- برداشت به موقع محصولات و خنک کردن سریع محصول بعد از برداشت
- رعایت نکات استاندارد بسته بندی و حمل و نقل تا انبار
- رعایت استانداردهای انبار و نگهداری در دما و رطوبت مناسب
منابع
Physiological Disorders- TREE FRUIT POSTHARVEST EXPORT EDUCATION